اسم از نظر عدد
1) مفرد : كِتَاب، مُدَرِّس ، طَالِبة. 2) مُثَنَّي:1- درحالت رفعي: كِتَابَانِ ، مُدَرِّسَانِ .2-دردو حالت نصبي وجرِّي: كِتَابَيْنِ ، مُدَرِّسَيْنِ . 3) جمع: جمع مكسر: كُتُب. جمع سالم مؤنَّث : طَالِبَات،مذكر:مُدَرِّسُونَ، مُدَرِّسِينَ.اسم جمع : نِسَاء ، شَعْب ، اُسْرَةَ .اسم جمع : اسمي است كه بر بيش از دو چيز يا دو فرد دلالت مي كند اما از جنس خودش،مفرد ندارد.مانند:نَاس،جَيْش.
اسمهايي كه مي توانند جمع مذكرسالم،جمع بسته شوند
1)اسم خاص(عَلَم) مذكَّرعاقل. مانند: حَامِدٌ؛حَامِدُونَ درحالت رفعي و حامِدِينَ دردوحالت نصبي وجَرِّي. 2)صفت مذكر عاقل(انسان). مانند: مُدَرِّس؛مُدَرِّسُونَ درحالت رفعي و مُدَرِّسِينَ دردوحالت نصبي وجرِّي. اسمهايي كه به صورت جمع مؤنث سالم جمع بسته مي شوند 1) عَلَم مونث : مريمات. 2) صفات مونث يا هر كلمه اي كه علامت تانيث دارد : مُدَرِّسات. 3) مصدرهايي كه بيش از سه حرف دارند: اطِّلاعات ، تحولات . 4) كلمات غير عربي : تليفونات ، دلارات ، ريالات. «إســـم ازنظر جــنـس» 111 نشانه هاي تانيث:1- ة : فَاطِمَة ، در صورتي « ة » علامت تانيث است كه نشانه ( علامت ) مبالغه نباشد . مانند: علّامة كه بر زن و مرد بسيار دانا گفته مي شود. 2- اء(الف ممدودة) : زَهْرَاء ، حَمْرَاء . 3- ي(الف مقصورة) : كُبْري ، دُنْيا .در صورتي «الف ممدوده»و«الف مقصوره»علامت تانيث مي باشند كه جزء حروف اصلي كلمه نباشند. مذكَّر:حقيقي : به مرد يا حيوان نر دلالت مي كند : مانند: رَجُل ، دِيك .مجازي : بر مرد يا حيوان نر دلالت نمي كند ، اما قواعد مذكر در موردش اجرا مي شود. مانند: قمر ، كتاب . مؤنَّث:حقيقي : بر زن يا حيوان ماده دلالت مي كند . مانند: اِمْراَة ، دَجَاجَة.مجازي : بر زن يا حيوان ماده دلالت نمي كند. اما قواعد تانيث در موردش اجرا مي شود . مانند: شمس ، اَرْض ، منضدة. معنوي : اسم مونثي است كه هيچيك از نشانه هاي تانيث را ندارد. مانند : مريم ، ارض ، شمس .لفظي : اسم مذكري است كه يكي از نشانه هاي تانيث را دارد. مانند : معاوية ، طلحة ، زكرياء. اسمهاي مونث مجازي 1) اكثر اعضاي زوج بدن . مانند : يَد ، عَيْن ، بجز خَدّ وحاجب. 2) اسامي بادها آموزش زبان عربي.مانند : صبا. 3) اسمهاي شهر ها و كشور ها . مانند : ايران ، طهران . 4) جمعها ي غير انسان( غير عاقل ) . مانند : ابواب ، مصابيح . 5) اسمهاي معنايي كه دارا ي علامت تانيث هستند ، مانند : عفة ، عزّة ، حِكْمَة. 6) برخي از اسمها به صورت سماعي(بدون قاعده)مونث ميباشندكه مهمترين آنهاعبارتنداز:ارض،نفس،دار،نار،جهنم،شمس ،بِئْر.